Grootste werk ooit

08-2017, De Gelderlander NIJMEGEN, Geert Willems

De Nijmeegse kunstenaar Margriet Smulders is hot in Duitsland. Voor een nieuw winkelcentrum in Rheine, pal over de grens bij Oldenzaal, sieren gigantische bloemstillevens van haar drie plafonds. De ene expositie volgt de ander, op dit moment in Museum Katherinenhof in Kranenburg en in Kloster Bentlage in Rheine.

Grootste werk ooit  

De bezoekers van het nieuwe winkelcentrum Emsgalerie in het Duitse Rheine kijken vaak naar boven. Drie plafonds worden gevormd door een enorm drieluik van kunstenaar Margriet Smulders: 'Quelle', 'Strömung’ en ‘Mündung’, een ode aan de nabije rivier de Ems. De werken meten 11 bij 24 meter, 9 bij 18 en 6 bij 18. ,,Mijn grootste werk ooit'', zegt Smulders. ,,Toen ik deze opdracht kreeg, was dat wel een 'yes!'-moment! Een droomopdracht. De eerste keer dat ik in er ging kijken, maakte ik een praatje met twee dames. Ik vroeg of ze blij waren met het nieuwe centrum. Nee dus, hun ouderlijk huis was er voor gesloopt en ze konden de Ems niet meer zien. Ik besloot de rivier weer zichtbaar te maken, van oorsprong tot monding. Ik noemde het 'Ins Blaue hinein träumen'.'' Ze kreeg de Duitse opdracht via een omweg. ,,Voor het plafond van de Markthal in Rotterdam had ik ontwerpen gemaakt, maar de keuze viel op Arno Coenen en Iris Roskam uit Rotterdam. Die opdracht werd gecoördineerd door Mothership, een organisatie die kunstenaars en bedrijven samenbrengt. Die was ook gevraagd voor dit winkelcentrum. Ze kenden me nog.''

Met gieter en levende slangen
Aan de plafonds van de Emsgalerie heeft Smulders een nieuwe paradijselijke wereld geschapen, een eigen Hof van Eden met vrolijke bloemen en helblauw water. Die schepping deed ze in haar Nijmeegse atelier. Daar staat binnen een open bak van een paar vierkante meter, een soort ondiep aquarium, waar ze al haar bloemencomposities laat ontstaan. ,,Veel van mijn bloemen haal ik uit de tuin van een vriendin, klaprozen bijvoorbeeld. Die kun je nergens anders krijgen. Die moet je 's ochtends plukken en 's middags fotograferen, anders zijn ze alweer verwelkt. In januari en februari haal ik tulpen bij een broeiproefbedrijf die altijd meedoet aan de mooiste-tulpwedstrijd.''

Er is meer dan bloem, zoals glazen vaasjes, zelf geblazen, en water, niet stilstaand maar stromend. ,,We werken altijd met z'n drieën: er moet iemand water in de bak gieten om het te laten bewegen.'' Om een beeld van een mythisch paradijs te scheppen, ging ze op zoek naar  slangen. ,,Ik deed een oproep op Facebook en na 18 uur stond er een leuke man met twee levende slangen in mijn atelier.''

Voor de plafonds heeft ze tienduizenden opnames gemaakt en daaruit een compositie gecreëerd. ,,Die moesten verwerkt worden bij een bedrijf in Amsterdam, met een heel grote computer. Het waren enorme bestanden. Het plafond bestaat uit panelen van 2 bij 1 meter, gemaakt met een sublimatie-techniek, een soort emailleren/poedercoaten. Ze zijn gebakken op 200 graden.''  

Brecht, Shakespeare en Rolling Stones
De plafonds hangen inmiddels een jaar en ook de Duitse musea en galerieën hebben Smulders ontdekt. In Kranenburg bij Nijmegen en Kloster Bentlage, op 2 kilometer van de Emsgalerie, zijn nu solo-exposities met kleurrijke bloemenwerken van haar te zien.

De expositie in Kranenburg draagt de wonderlijke titel 'He, du! Halt an! Was ist das mit diesem Wasser Alter?', hetzelfde als een nieuw monumentaal werk dat centraal in het museum hangt. ,,Ik laat me bij de titels inspireren door strofes uit de literatuur. Dit is een citaat van Brecht. Dat heb ik gevonden door te googelen op 'water' en 'Brecht'. Het komt uit het boek 'Tao te King'. Ik bedenk de titel altijd achteraf.''

Verder zijn er werken als 'Frail the White Rose' (James Joyce), 'She combs her hair' (uit 'She's a rainbow van the Roling Stones') en 'When the battles lost and won'. Smulders: ,,Die zin is uit 'MacBeth' van Shakespeare. Die heb ik gemaakt na veel gedoe over de vergoeding voor de plafonds. Het is een heel donker werk, omdat ik even iets anders wilde dan dat lieve lichtblauw.''