16-1-2022 / 8-5-2022 Fruits de Rococo Slot Zeist

Margriet Smulders vindt het geweldig om in Slot Zeist te exposeren vooral vanwege de vrolijke roze en gouden krullen in de Spiegelzaal. “De levenslust die daar uitspreekt hebben we nu hard nodig. Roze en wit, de kleuren van 'Comfort Me', zijn rococokleuren”, vertelt Margriet. “Evenals goud. Rococo is in mijn ogen een aansporing om van het leven te genieten en te kiezen voor vrolijkheid en vruchtbaarheid”.

De bloemstillevens van Margriet Smulders (1955, Bussum) evenaren een stortvloed van kleur en licht, die de beschouwer omhelzen en meeslepen. In 1999 begon de kunstenares met het maken van stillevens, die je heen en weer laten slingeren tussen orde en chaos, immobiliteit en dynamiek, gedijen en vervallen. Margriets kunstwerken vieren het leven, de vruchtbaarheid en de liefde en confronteren de beschouwer met de vergankelijkheid van het leven. 

Inspiratie vindt Margriet in de Nederlandse stillevens uit de 17de eeuw, de Griekse mythologie, literatuur, poëzie en bovenal in de huidige samenleving. Het werk van Margriet Smulders past in de traditie van het Nederlandse stilleven vanwege haar toewijding aan stofuitdrukking en haar spel met gelaagdheid van symbolen. De kunstwerken verwijzen ook naar de 18de-eeuwse rococoplafondschilderingen, die het plafond als begrenzing ontkennen en gekenmerkt zijn door licht en luchtigheid. Margriets werken zijn schilderijen in een ander medium. “In mijn atelier staat een spiegelbak, waarin ik water giet, soms vermengd met melk of inkt of bietensap. Boven mijn spiegelbak drapeer ik lappen stof en takken en in het water leg ik veren, kronkelig glaswerk en bloeiende bloemen uit onze bloementuin. Schuin van bovenaf maak ik dan de foto, zodat ik de compositie gereflecteerd zie in de spiegel onder het rimpelende wateroppervlak. In de 17de-eeuwse bloemstillevens staan de bloemen meestal in een vaas in het midden van het schilderij. Terwijl de bloemen bij mij juist aan de randen zweven, zodat er in het midden een vloeibare leegte overblijft, waarin je kunt zwemmen. Ik ben de regisseur die bloemen laat acteren in dit theater om de chaos in de huidige samenleving te weerspiegelen”. 

De tentoonstelling Fruits de Rococo brengt de gelaagdheid en levendigheid van Margriet Smulders' stillevens samen. In de eerste zaal duikt de bezoeker in een zee van donkerrood, donkerpaars en donkerblauw. Thema van deze zaal is het leven en de vruchtbaarheid. De granaatappel in Per Caravaggio is een spel in betekenis tussen vurige liefde, vruchtbaarheid en welvaart, maar ook een herinnering aan bloed en de dood. Kiemende aardappelen, die naar het leven grijpen, confronteren met hun tactiele eigenschappen; je kunt ze bijna voelen. Zo trekken ze de beschouwer aan maar schikken tegelijkertijd af. Ludamus IV barst van energie en roept de uitbundige stijl van de Vlaamse schilder Rubens op; het uitbundige en vrije dat de rococo op prijs stelde.

De tweede zaal staat in het teken van Carpe Diem. Hier stap je in de lichte, levenslustige kunstwerken van Margriet. Werken zoals Nature Changing en Grappola nodigen de bezoeker uit om los te laten en het leven in het moment te genieten. Deze werken sprankelen van vreugde en overvloed. Tegelijkertijd geven de schedels in Carpe Diem en de net niet meer verse bloemen dit gevoel een bitterzoete bijsmaak. Ze herinneren aan het tijdelijke en het belang ook kleine momenten te waarderen. 

Fruits de Rococo. De derde en laatste zaal is een evocatie van het lichte, luchtige en hemelse. Hier worden bloemen, fruit en schelpen verwerkt tot vlammende motieven, waaraan de beschouwer zich kan bedrinken. 

De corona-pandemie maakt de stillevens van Margriet bijzonder actueel. Op veel gebieden staat het leven stil, alsof je zelf in een stilleven bent beland. Dit levert volgens Margriet ook voordelen op. Wat zijn nu de prioriteiten en waar wil zij heen in de toekomst? “Genieten van de ongekende schone lucht en de rustige straten. Stiller leven. Stil-leven. Stil even.”.